3.8 Projecten

3.8.1.3 Wat hebben we daarvoor gedaan

Hart van de Heuvelrug  
Kamp van Zeist  
Wij hebben het terrein Kamp van Zeist gekocht van Defensie. Doel is dat dit gebied uiteindelijk een natuurgebied van 29 hectare wordt. Na de aankoop zullen we: 

• de gebouwen slopen; 
• de verhardingen grotendeels verwijderen; 
• de bodem waar nodig saneren.  

Daarna richten we het terrein in als natuurgebied. En leveren het daarna aan het Utrechts Landschap. De benodigde financiën voor Kamp van Zeist zijn geborgd in het beheerfonds Hart van de Heuvelrug door de financiële bijdrage vanuit het project Den Dolder Noordoost (WA-hoeve). De periode tot en met de doorlevering aan het Utrechts Landschap beheren wij het terrein. Een deel van het terrein verhuren we tijdelijk aan het COA voor de opvang van vluchtelingen. De planning is om het gebied gefaseerd in te richten naar natuur. Planning van het 1e deel is om dit in 2026 vergroend te hebben. Het gedeelte dat verhuurd wordt aan het COA zullen we daarna herinrichten. Planning is dat dat deel uiterlijk mei 2030 gereed is.  

Beoogd resultaat 2023  Kamp van Zeist	Status	Toelichting
Opstellen tijdelijk beheerplan voor het terrein		We hebben afspraken gemaakt over het beheer van verschillende delen van het terrein. Wij beheren het terrein totdat het is doorgeleverd aan het Utrechts Landschap.
Opstellen definitief inrichtingsplan		Samen met het Utrechts Landschap hebben we het definitief inrichtingsplan opgesteld.   Dit plan is op 1 februari 2024 vastgesteld in de stuurgroep Hart van de Heuvelrug.
Opstellen sloopplan voor verwijderen opstallen en verharding		We hebben een sloper aanbesteed en gecontracteerd. De sloper stelt een plan op voor de fasering van de werkzaamheden.

Sortie 16   Op deze locatie ontwikkelen wij een nieuwe woonwijk. Hier hebben wij vanuit het programma Hart van de Heuvelrug een ontwikkelende rol in het proces. We zijn ook initiatiefnemer voor de op te stellen producten. Het bestemmingsplan heeft ter visie gelegen en is in oktober 2023 vastgesteld door de gemeenteraad van Zeist. Er is vervolgens beroep aangetekend bij de Raad van State. Daarnaast hebben we een activiteitenplan opgesteld voor de ontheffing Wet natuurbescherming. Deze ontheffing is verleend en inmiddels onherroepelijk.  

We hebben samen met de gemeente Zeist, gemeente Soest en Utrechts Landschap een handboek inrichtingsprincipes opgesteld. Daarin staan principes voor de later te maken inrichtingsplannen voor de ontsluitingswegen en (hoofd)infrastructuur (openbare ruimte). 

In 2023 hebben we het Ambitiedocument Duurzaamheid opgesteld. Deze is door de stuurgroep vastgesteld. Bij het realiseren van de woonwijken Sortie 16 en de Woonwijk Vliegbasis Soesterberg willen we hoge duurzaamheidsambities realiseren. Het doel van het Ambitiedocument is om te komen tot een eenduidige duurzaamheidsambitie. Waarbij een integrale afweging tussen de duurzaamheidsaspecten kan worden gemaakt. Hierbij gaat het om de volgende thema’s: natuurinclusiviteit, gezondheid, klimaatadaptatie, circulariteit, energie en mobiliteit. Het Ambitiedocument vormt de basis voor de verdere uitwerking van de tenders. Daar kunnen (combinaties van) partijen zich op inschrijven. In een latere fase worden de duurzaamheidsambities verder gespecificeerd.    

In 2023 heeft de stuurgroep besloten een Kwaliteitsteam in te stellen. Dit Kwaliteitsteam gaat initiatiefnemers adviseren en begeleiden bij zaken over de ruimtelijke kwaliteit en de duurzame ontwikkeling van: 

• de Woonwijk  VBS; 
• Sortie 16; 
• Kavels Westflank.  

Dat doet het Kwaliteitsteam in opdracht van ons. Het doel is dat de woongebieden hoogwaardig en in samenhang worden ontwikkeld. In de bebouwingsstructuur van het gehele gebied. En in de openbare ruimte.  

Oprichten kwaliteitsteam (in samenhang met vliegbasis Soesterberg).		De Stuurgroep Hart van de Heuvelrug heeft ingestemd met het instellen van een Kwaliteitsteam. Dit team is inmiddels gestart.
Ambitiedocument duurzaamheid ten behoeve van de aanbesteding van marktpartijen.		We hebben een integraal Ambitiedocument duurzaamheid laten opstellen. Deze is door de Stuurgroep Hart van de Heuvelrug vastgesteld.
Opstellen tenderprocedure voor selectie van een marktpartij.		Het opstellen van de tenderprocedure wordt voorbereid door de uitvoeringsorganisatie (BV Hart van de Heuvelrug). De operationalisering volgt in 2024. Dan zullen ook de tenderprocedures voor verkoop van de gronden uitgewerkt worden.

Oostelijke Corridor   De Oostelijke Corridor is een heideverbinding die over vliegbasis Soesterberg naar het westen loopt. De Oostelijke Corridor bestaat onder meer uit 3 ecoducten:   

1. Ecoduct Op Hees;   
2. Ecoduct Boele Staal;    
3. Ecoduct Leusderheide.   

Het Ecoduct Boele Staal is in 2016 als laatste gerealiseerd. Het idee was de natuurgronden die hierbij horen openbaar en marktconform te verkopen. Het gaat om ongeveer 9 hectare. Met een openbare procedure krijgt iedere mogelijk geïnteresseerde de kans om een bod uit te brengen en het terrein te kopen. Er is een onderzoek uitgevoerd naar vergelijkbare grondposities. Daaruit blijkt dat een openbare procedure niet heel kansrijk is. In 2023 zijn gesprekken gevoerd met Defensie en het Utrechts Landschap. Beide partijen hebben in de directe omgeving ook gronden in eigendom.   

Vliegbasis Soesterberg   Woonwijk Vliegbasis Soesterberg  Voor de Woonwijk Vliegbasis Soesterberg hebben we een ontwikkelende rol in het proces. En zijn we initiatiefnemer. Op een deel van de voormalige vliegbasis ontwikkelen we samen met de gemeenten Zeist en Soest en Utrechts Landschap een nieuwe duurzame woonwijk. De woonwijk past qua sfeer en beleving in het bijzondere landschap. Deze woonwijk bevindt zich in de planontwikkelingsfase.   

Het woningbouwprogramma in de Woonwijk Vliegbasis Soesterberg voorziet in basis in dure woningen (circa 225 woningen). We hebben in 2023 een studie verricht naar het inpassen van circa 25 betaalbare woningen in het programma. Om zo in de woonwijk ook te voorzien in de ambitie om betaalbare woningbouw te realiseren. In november 2023 heeft de Stuurgroep Vliegbasis Soesterberg besloten 27 betaalbare woningen toe te voegen aan het programma. Dat besluit nam de Stuurgroep Vliegbasis Soesterberg op basis van deze studie. Het totaalprogramma aan woningen betreft momenteel 239 woningen. 

De voor de ontwikkeling van de woonwijk benodigde ontheffing Wet natuurbescherming is verleend. Hiertegen is beroep ingesteld bij de rechtbank. Inhoudelijke behandeling heeft in het voorjaar van 2023 bij de rechtbank Midden-Nederland plaatsgevonden. De rechtbank heeft in augustus 2023 een tussenuitspraak gedaan. De ecologische aspecten uit de ontheffing zijn daarbij ‘overeind’ gebleven. Maar de rechtbank heeft wel een motiveringsgebrek geconstateerd inzake het onderbouwen van de woningbehoefte. Wij zijn in de gelegenheid gesteld dit gebrek te herstellen en wij hebben hierin voorzien. De rechter heeft begin februari 2024 uitspraak gedaan en aangegeven dat het motiveringsgebrek voldoende hersteld is en de verleende ontheffing Wet Natuurbescherming van kracht blijft.Eind 2019 is in samenwerking met Defensie een plan van aanpak voor de sanering van een PFAS-verontreiniging in de woonwijk opgesteld. En deze is vastgesteld in het bestuurlijk overleg met de provincie en het Rijk. Hierin is afgesproken dat er onderzoek gedaan wordt naar saneringstechnieken en de wijze waarop de verontreiniging in dit geval kan worden aangepakt. Dit onderzoek is inmiddels afgerond. Daarbij is gebleken dat de locatie gesaneerd kan worden. En dat er in de toekomst op uitstekende en veilige wijze in de woonwijk gewoond kan worden. In 2023 hebben we met het Rijk overeenstemming bereikt over het kostenverhaal bij de sanering. Het Rijk zal de sanering bekostigen. Daarbij zullen wij deze uitvoeren. We laten een saneringsplan opstellen en uitvoering van de sanering is vanaf 2026 voorzien. 

We hebben 3 wijzigingsplannen voorbereid. Die moet een deel van de ‘geluidscontour’ van het bestaande bedrijventerrein Soesterberg Noord wegnemen. Hiermee ontstaat ook in het laatste deel van de woonwijk een directe bouwtitel. De wijzigingsplannen zijn in 2023 ter inzage gelegd.   

We hebben in november 2023 een besluit genomen om een externe uitvoeringsorganisatie (BV Hart van de Heuvelrug) op te richten voor de realisering van de woonwijk Vliegbasis, Sortie 16 en Kavels Westflank. Naar verwachting zal de BV in 2024 operationeel zijn.  

Uitspraak rechtbank over ontheffing Wet Natuurbescherming.		De rechter heeft een tussenuitspraak gedaan en we hebben aanvullende informatie aangeleverd. naar aanleiding daarvan heeft de rechter besloten dat de ontheffing van kracht blijft. De opponent heeft inmlddels een hoger beroep aangetekend bij de Raad van State.
Vaststellen wijzigingsplan 1 en 2 door de gemeente Soest en wijzigingsplan 3 door de gemeente Zeist.		De wijzigingsplannen zijn in 2023 ter visie gelegd, en wijzigingsplan 1 is in 2023 ook vastgesteld.
Ruimen van de niet gesprongen explosieven in open veld.		Met Defensie vond en vindt afstemming plaats over het op geschikte wijze ruimen van niet-gesprongen explosieven in samenhang met de PFAS-sanering.
Afronden mitigerende maatregelen voor de veldleeuwerik op de vliegbasis voor de woonwijk .		De maatregelen zijn deels afgerond (broedbiologisch onderzoek, bekalkingsexperiment). Een aantal zaken loopt nog. Zoals het afvangen van de hazelwormen en het opbreken van de rollerbaan.
Start sanering PFAS-verontreiniging.		De sanering is nog niet gestart. Wel hebben we overeenstemming bereikt met Defensie over het kostenverhaal. Daarnaast hebben we een ingenieursbureau gecontracteerd. Die gaat het saneringsplan opstellen.
(Externe) uitvoeringsorganisatie is opgericht en actief.		We hebben een besluit tot oprichting genomen. De operationalisatie volgt in 2024.

Kavels Westflank   Aan de Dolderseweg in Huis ter Heide ligt een terrein van ongeveer 1,7 hectare dat we verkopen voor woningbouw. Voor de kavels Westflank hebben we een herziening van het bestemmingsplan opgesteld. Dit plan is in oktober 2023 door de gemeenteraad van Zeist vastgesteld en inmiddels onherroepelijk. De verkoop van de kavels kan worden voorbereid door de uitvoeringsorganisatie (BV Hart van de Heuvelrug). Naar verwachting is dit eind 2024.De woning op Dolderseweg 54 is gekraakt. De rechter heeft in hoger beroep besloten dat de krakers voorlopig in het pand mogen blijven. Tot het moment dat er daadwerkelijk (concrete) plannen zijn voor de woning.  

Vastgesteld bestemmingsplan kavels Westflank.		Het bestemmingsplan is eind 2023 vastgesteld.
Voorbereiden verkoop van de kavels Westflank (afhankelijk van eventuele zienswijzen op bestemmingsplan).		Het voorbereiden van de verkoop zal in 2024 worden opgepakt. En definitief in gang worden gezet als de uitvoeringsorganisatie (BV) operationeel is.

Park Vliegbasis Soesterberg   We hebben de voormalige Vliegbasis Soesterberg gekocht van Defensie. We hebben deze ingericht en opengesteld als park. Het is een bijzonder natuurgebied en we behouden cultuur(historie) en erfgoed. Eind 2017 hebben we het grotendeels verkocht aan Utrechts Landschap. We zijn met het Utrechts Landschap in gesprek over de verdere ontwikkeling van en programmering in Park Vliegbasis Soesterberg. We hebben recreatieve paden, routes en recreatieve voorzieningen gerealiseerd. We hebben de noordelijke entree in het park verbeterd. En onderzochten een logische fietsverbinding. Zodat mensen gedurende het hele jaar een rondje over de vliegbasis kunnen fietsen. Nu is een deel van de fietsroute afgesloten tijdens het broedseizoen. In het park voeren we mitigerende maatregelen uit voor de ontheffing Wet natuurbescherming voor de realisatie van woonwijk Vliegbasis. Hiermee willen we de duurzame instandhouding van de populatie veldleeuweriken borgen.  

In het park is een geval van PFOS-verontreiniging vastgesteld. Daar zijn mogelijk saneringsmaatregelen nodig. We laten een aantal andere PFOS-verdachte locaties onderzoeken. Dit om eventuele verspreidingsrisico’s via het grondwater en/of ecologische risico’s vast te stellen en uit te sluiten.  

De mitigerende maatregelen in het kader van ontheffing Wet natuurbescherming worden uitgevoerd.		We zijn gestart met de uitvoering van de mitigerende maatregelen voor de realisatie van de woonwijk. In het kader van de ontheffing Wet natuurbescherming. Deze maatregelen zijn nog niet afgerond.
Afsluiting van project herinrichting park VBS.		Het herinrichtingsproject is volledig uitgevoerd en afgesloten.

Ecologische corridor CNA  Het laatste deel van de westelijke ecologische verbinding moet nog gerealiseerd worden. Het gaat om het gedeelte dat loopt over de westkant van de voormalige vliegbasis Soesterberg, door CNA. Dat is en blijft in eigendom van het Rijk, in het bijzonder Defensie. Met de nieuwe verbinding versterken we de bestaande hoge ecologische waarden op de voormalige vliegbasis en breiden we het NNN uit. In 2023 hebben we afspraken gemaakt met Defensie over de uitvoering van de sloopwerkzaamheden. En hebben we overeenstemming bereikt over het inrichtingsplan. Uitvoering van de sloopwerkzaamheden wordt afgerond in 2024. Daaropvolgend zullen de benodigde inrichtingsmaatregelen worden uitgevoerd.