4.3 Toelichting op de balans

4.3.2.1 Voorraden

Materiaal Trams
Om het onderhoud snel en correct uit te kunnen voeren is een voorraad materiaal aangekocht.
Hieronder vallen bijvoorbeeld wielen, spiegels, etc.

Grondexploitatie Hart van de Heuvelrug/Vliegbasis Soesterberg ('HvdH/VSB')
De gebiedsontwikkeling Hart van de Heuvelrug/Vliegbasis Soesterberg betreft een integrale gebiedsvisie voor een groot gebied op grond van de gemeenten Soest en Zeist en van de provincie, met name de voormalige Vliegbasis Soesterberg. Het betreft voor een deel investeringen in natuurontwikkeling  ("groene projecten"). Deze worden verwerkt onder de immateriële en materiële vaste activa. De grondexploitatie-projecten, de zgn. “rode projecten”, voorzien in de realisatie van woningen en bedrijventerreinen. Deze worden verwerkt als voorraad onderhanden werk (bouwgronden in exploitatie). De gebiedsontwikkeling HvdH/VBS is een gesloten systeem. De investeringen in groen worden bekostigd uit toekomstige opbrengsten uit rood.

Samenwerkingsovereenkomst
Ten behoeve van het realiseren van de gebiedsontwikkeling HvdH/VSB zijn samenwerkingsovereenkomsten gesloten tussen de gemeenten Zeist, Soest en de provincie. Het is een gezamenlijk programma gericht op de verbetering van de ruimtelijke kwaliteit in het plangebied.

In de samenwerkingsovereenkomsten zijn afspraken vastgelegd over onder meer de besluitvorming, de realisatie en de financiering van deelprojecten. Ook de bestaande en toekomstige risico’s die verbonden zijn aan het programma en de wijze en het moment waarop de saldi uit de rode deelprojecten en eventuele overige baten worden verrekend met de kosten van de groene deelprojecten zijn hierin opgenomen. Daarnaast zijn ook afspraken gemaakt over welke partij welke risico’s draagt. Hierbij blijven eerdere besluiten, feitelijke en rechtshandelingen van elk van de partijen met betrekking tot het programma in stand, tenzij daarvan in het kader van de gesloten samenwerkingsovereenkomst is afgeweken. De provincie draagt het risico van een eventueel tekort op het totaal van de grondexploitatie na afronding van het programma, de definitieve uitkomst is nog niet bekend.

Specifiek voor het deelproject Vliegbasis Soesterberg geldt het volgende:
Indien het batig saldo op het project Woonwijk bij de financiële afronding van het project (thans voorzien per
31 december 2027) lager is dan € 28 miljoen, dan wordt het verschil tussen dat daadwerkelijke saldo en
€ 28 miljoen tussen partijen voor gelijke delen (ieder 1/3e) gedeeld. Het restant is voor risico en rekening van de provincie. Mocht op dat moment het batig saldo van de rode projecten € 28 miljoen of meer zijn, dan vervallen de gedeelde risico’s voor de drie partijen en komt het saldo voor rekening van de provincie Utrecht. Per 31 december 2023 is het verwachte eindresultaat ca. € 31,6 miljoen positief.

Voor het deelproject Sortie16 is een tekort van € 99.000 op de eindwaarde geprognosticeerd. Voor dit verlies is een voorziening getroffen. Bij de besluitvorming van deze jaarrekening wordt voorgesteld de dekking ten laste van de reserve Hart van de Heuvelrug te brengen.

Afspraken over de jaarlijkse herziening
De grondexploitaties worden jaarlijks herzien. Bij de jaarlijkse herziening worden de tussentijds genomen besluiten van de stuurgroep HvdH/VBS verwerkt. Daarnaast worden de boekwaardes verwerkt en de nog te maken kosten en opbrengsten geactualiseerd naar het prijspeil per jaareinde. Voor de beoordeling van de voortgang van de deelprojecten is het saldo op eindwaarde maatgevend. Jaarlijks wordt als onderdeel van het programma een analyse uitgevoerd van de actuele risico’s en kansen. Ook wordt elk jaar een toelichting gegeven op de stand van zaken van de beheersmaatregelen binnen de projectopdracht, inclusief een jaarlijks geactualiseerde exploitatie. Die worden opgesteld aan de hand van een inschatting van de effecten en gevolgen voor het project en inclusief de beschrijving van de te treffen beheersmaatregelen. Er wordt toegezien op de naleving van de geformuleerde beheersmaatregelen.

Voor de projecten Hart van de Heuvelrug / Vliegbasis Soesterberg die deel uitmaken van de voorraden verwachten we, conform de actualisatie per 1 januari 2024, aan nog te realiseren opbrengsten ruim € 78 miljoen en aan nog te realiseren lasten ca. € 38 miljoen.

Looptijd programma
De samenwerkingsovereenkomst HvdH/VBS eindigt formeel op 31 december 2025, indien op die datum alle deelprojecten zijn afgerond en de eindafrekening van het programma heeft plaatsgevonden. Indien niet aan de hiervoor genoemde voorwaarden voor beëindiging is voldaan, dan wordt de samenwerkingsovereenkomst  verlengd tot de datum waarop wel aan die voorwaarden is voldaan of zoveel eerder als partijen nader schriftelijk overeenkomen.

Voor meer gedetailleerde informatie over de deelprojecten van Hart van de Heuvelrug en de Vliegbasis Soesterberg verwijzen wij naar de projectenparagraaf 3.8.1 .

Grondvoorraad AVP
Dit betreft de voorraad gronden in het kader van het programma Agenda Vitaal Platteland ("AVP").
De belangrijkste uitgangspunten ten aanzien van de gemaakte inschattingen betreffen:

• De panden worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere marktwaarde; 
• De ruilgronden worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere marktwaarde; 
• De gronden binnen NNN worden gewaardeerd voor € 1,- /m2. De afwaardering wordt geboekt in de exploitatie ten laste van NNN-budget. 
• De gronden ten behoeve van RodS (recreatie om de stad) worden gewaardeerd voor € 1,- /m2. De afwaardering wordt geboekt in de exploitatie ten laste van het RodS-budget. 
• Gronden en panden t/m 2017: 
  • Deels waren deze per transactie geactiveerd tegen de verkrijgingsprijs of lagere marktwaarde. 
  • Deels zijn deze opgenomen in de balans bij de jaarrekening 2017 via een ‘bulkcorrectie’.  Daarbij zijn ruilgronden geactiveerd voor € 5,50,- /m2, gronden binnen NNN voor € 1,- /m2, gronden ten behoeve van RodS voor € 1,- /m2 en overig landelijk gebied (denk aan wegen en waterwegen) voor € 1,- /m2. 
• Bij verkoop komt het geactiveerde bedrag ten gunste van grondvoorraad AVP en de meer- of minderopbrengst ten laste van of ten gunste van NNN-budget. 

Voorziening Dekking fin. risico Grondvoorraad AVP
Het programma AVP kent een voorziening om eventuele risico's op te vangen. De stijging van de voorziening ten opzichte van 2022 wordt veroorzaakt doordat voor één pand nu de agrarische waarde is aangehouden in plaats van de hogere ‘ruimte voor ruimte ‘-taxatiewaarde. Dit omdat het nu toch als agrarisch bedrijf verkocht gaat worden. De voorziening is in mindering gebracht op de post 'Gereed product en handelsgoederen'.

Natuurcompensatiebank
Hieronder wordt verstaan de voorraad grond die is aangekocht voor natuurcompensatie. Gronden worden op de balans opgenomen tegen verkrijgingsprijs of lagere marktwaarde. Deze gronden worden op gegeven moment ingericht tot natuur.  

Bodemdaling Veenweiden
Dit betreft de voorraad gronden in het kader van het programma Bodemdaling. De gronden worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs. De aankopen zijn gedaan in gebieden waar we schuifruimte en mogelijkheden voor gebiedstransformatie zien. De achterliggende strategie is dat met de verworven gronden een proces van kavelruil kan ontstaan. Daarnaast zijn deze gronden een van de mogelijkheden om agrariërs over te laten gaan tot vernattingsmaatregelen en extensivering.

De omvang van het grondbezit en de risico’s is nader toegelicht in de paragraaf 3.7 Grondbeleid in het jaarverslag.