Verwerving en functieverandering nieuwe natuur
De geplande uitbreiding van het Utrechtse deel van het NNN is 1.570 hectare in de periode 2011-2027. Dit doen we door de functie van gronden aan te passen, Bijvoorbeeld van landbouwgrond naar natuurgrond. We kopen hiervoor gronden aan, voeren kavelruilen uit en verstrekken subsidie voor omvorming naar natuur. Voor de subsidieverstrekking hebben we 3 actieve regelingen: - de Subsidieregeling Kwaliteitsimpuls Natuur en Landschap (SKNL) voor functieverandering (omvorming) van grond in bezit bij particulieren;
- de Uitvoeringsverordening aankoopsubsidie NNN-gronden (UVAN-regeling) voor aankoop van grond in bezit van een derde óf pachtvrij maken van natuurgrond.
- de Subsidieregeling Agenda Vitaal Platteland (AVP) Verplaatsing grondgebonden agrarische bedrijven in het kader van het NNN
In 2023 realiseerden we 31 hectare nieuwe natuur door functieverandering. Dat wil zeggen dat gronden die eerst de functie ‘landbouw’ hadden, nu de functie ‘natuur’ hebben gekregen. Vervolgens moeten we deze gronden nog inrichten als natuurgebied en moeten we de bestemming nog wijzigen. Aangekochte gronden voor natuur moeten we uiteindelijk aan een eindbeheerder verkopen.
Ook beschikten we 1 verplaatsingssubsidie AVP in 2023, die droeg bij aan een aankoop van 10 hectare eind 2023.
Van de oorspronkelijke opgave van 1.570 hectare nog te realiseren functieverandering nieuwe natuur resteert per 1 januari 2024 nog 535 hectare. Het achterblijvende resultaat kent een aantal oorzaken. Een deel van de eigenaren in het landelijk gebied staat niet open voor vrijwillige verkoop of omvorming van hun gronden naar natuur. De druk op de gronden blijft hoog door de vele claims in de grondmarkt. Die zijn van overheden, bedrijven en investeerders. Ook zijn eigenaren terughoudend om grond te verkopen. Dat komt door de onzekere situatie voor agrariërs in het landelijk gebied. Inrichting nieuwe natuur
Na verandering van de functie van de grond richten we gronden in. Hiermee maken we de grond geschikt voor waardevolle natuur met een hoge biodiversiteit.
In 2023 richtten terreinbeherende organisaties, particuliere eigenaren en wij 215 hectare nieuwe natuur in. Het betreft de inrichtingsprojecten Elster Buitenwaarden (120 hectare) en 3 projecten in het Binnenveld (De Hellen, 6 hectare, Fortuinzicht, 19 hectare en Achterbergse Hooilanden, 68 hectare). Staatsbosbeheer realiseerde de projecten in het Binnenveld.
Dit is 85 hectare minder dan de geplande 300 hectare. Dit komt omdat de volgende projecten vertraagd zijn: - Marickenland, Voorveldse Polder (in uitvoering);
- Groot Wilnis Vinkeveen, Bijleveld, Autenasekade (in uitvoering);
- verbinding Leersumse Veld.
Deze vertragingen komen doordat afstemming met de omgeving (en daaruit volgende ontwerpaanpassingen) en vergunningaanvragen meer tijd kosten dan voorzien.
De projecten De Hellen, Fortuinzicht en Achterbergse Hooilanden zijn in 2023 afgerond. Dat is eerder dan gepland.
We realiseerden de geplande inrichting van 10 hectare nieuw bos in 2023 niet. Het project in Lexmond waar we 18 hectare bos realiseren is in de realisatiefase vertraagd. Van de oorspronkelijke opgave van 4.264 hectare inrichting resteert per 1 januari 2024 nog 1.878 hectare. Het realiseren van deze restantopgave voor eind 2027 wordt een lastige opgave. Dit heeft enerzijds te maken met de beschikbaarheid van grond. En anderzijds met overeenstemming krijgen over de inrichtingsdoelen met de omgeving in gebiedsprocessen of via vergunningen en bestemmingsplanprocedures. Versnelling natuurrealisatie
We slaagden er in de afgelopen jaren niet in om de begrote hectares functieverandering en inrichting te realiseren. Vanwege de urgentie van dit probleem stelden we in december 2022 de realisatiestrategie natuuropgave Provincie Utrecht vast. Deze realisatiestrategie leverde tot nu toe nog niet de gewenste versnelling op. Met name door de onzekerheid over de ontwikkelingen in het landelijk gebied. | 
