Beleidsdoelen

De woningbouwopgave vindt sneller en vraag gestuurd plaats door gerichte en slimme interventies en maatwerk.

In maart 2023 sloten we samen met het Rijk, de gemeenten en corporaties een woondeal voor elke regio (regio U10, regio Amersfoort en regio Foodvalley). Daarin werkten we het randvoorwaardelijk bod van 83.500 woningen tot en met 2030 verder uit per regio. In de loop van 2023 zijn de regionale versnellingstafels gestart. Daarin werken de woondealpartners samen met marktpartijen (beleggers, bouwers en ontwikkelaars) om te komen tot de gewenste aantallen en categorieën woningen. Dat doen ze door de kansen te vergroten en de bouw te versnellen.

Het programmateam Versnelling Woningbouw bood in 2023 weer aan veel gemeenten maatwerkondersteuning om de woningbouwprojecten te versnellen. Voor alle drie de woondealregio’s was in 2023 een regiocoördinator actief die overzicht heeft over alle woningbouwontwikkelingen in de regio en optreedt als verbinder tussen de woondealpartners en marktpartijen. Drie procesmanagers hebben voortdurend gesprekken gevoerd met gemeentelijk projectleiders over concrete vormen van ondersteuning. Voor de financiële ondersteuning gebruikte het programmateam Versnelling Woningbouw subsidies voor onrendabele toppen bij drie projecten voor in totaal € 501.456. Daarnaast zijn drie gemeenten ondersteund met onderzoeken (waar onder twee gemeenten met het opstellen van een Soortmanagementplan) voor in totaal € 261.955. Ook zijn er flexpoolbijdragen gedaan voor inhuur van een flexibele schil bij vijf gemeenten voor in totaal € 371.408.

Vanuit het programmateam zijn gemeenten ook inhoudelijk ondersteund. Het programmateam bouwde een kennisnetwerk voor gemeenten en woningcorporaties:
•   door diverse bijeenkomsten te organiseren, waaronder het jaarcongres Platform Wonen;
•   door de website Versnelling Woningbouw uit te bouwen, die de ondersteuningsvraag van gemeenten en corporaties beter bedient;
•   door regelmatig een nieuwsbrief uit te brengen.
Daarnaast werkte het team met specifieke inzet aan het stimuleren van toekomstbestendige en betaalbare woningbouw. Onder andere door hulp bij implementatie van het Convenant Toekomstbestendige woningbouw. En door samen te werken aan het Nationaal programma Optoppen. Het lukte in 2023 niet om te komen tot een specifiek instrument voor stimuleren van het segment betaalbare koop en middenhuur. Dit pakken we in 2024 op.

Naast de expertise uit de organisatie konden gemeenten ook kosteloos gebruik maken van het netwerk van externe experts (TEMPO netwerk). Dit netwerk levert specifieke expertise bij complexe vraagstukken. Gemeenten maakten vaker gebruik van de experts dan in 2022, namelijk 9 keer. Met name voor vraagstukken rondom de businesscase en natuurwet en -regelgeving. Dat komt doordat we de inzet van de experts beter onder de aandacht van de gemeenten brachten. Dat deden we door diverse kennissessies. Zo is een tempo-sessie’’ georganiseerd over strategisch grondbeleid, met circa 30 deelnemers van gemeenten en corporaties.

We gaven in 2023 verder invulling aan het Actieplan Flexwonen (2021) en de Regiodeal Flexwonen Utrecht (december 2022).  Wij ondersteunden gemeenten met middelen, kennis, expertise en menskracht om concrete knelpunten op te lossen. Zo komen we tot geschikte locaties met haalbare businesscases. Ondanks deze inspanningen werden in 2023 slechts 127 flexwoningen gerealiseerd. In de periode 2020-2023 lag het gemiddelde op ca. 300 flexwoningen per jaar.

De netcongestie blijkt in 2023 de prominente belemmering voor de versnelling van de woningbouw te zijn. We versterkten de organisatie daarom meteen met extra inzet en expertise op dit onderwerp. En we begeleidden de koploper-projecten die zorgen voor kennisdeling en werkbare aanpakken in een Community of Practice (Lerend Netwerk).

Resultaten 2023

Toelichting

Beoogde resultaten

Met partners uitvoering geven aan de regionale woondeals Regio Utrecht, Amersfoort en Foodvalley met de provincie als zichtbare partner.

Diverse woningbouwprojecten zijn versneld met inzet van kennis en subsidies.

Uitvoering van het actieplan flexwonen heeft geleid tot het versneld realiseren van flexwoningen door gemeenten en corporaties.

We voerden het actieplan voortvarend en in goede samenwerking uit. Externe factoren zorgen voor belemmeringen bij het versneld realiseren. Bijvoorbeeld de beschikbaarheid van locaties, het sluitend krijgen van de businesscase, participatie en dat er in 2023 nog geen regeling was voor een herplaatsingsgarantie.