Beleidsdoelen

We richten regels en beleid op het gebied van externe veiligheid op het verkleinen van risico’s op calamiteiten waarbij dodelijke slachtoffers vallen door brand, explosie en het vrijkomen van giftige stoffen. De regels zijn vastgelegd in de Omgevingswet. Deze wet is vertraagd in werking getreden in 2024.

Om een goed evenwicht te vinden tussen het vervoer van gevaarlijke stoffen en ruimtelijke ontwikkelingen werkten we het Basisnet voor vervoer van gevaarlijke stoffen uit. We stelden risicoplafonds vast voor het vervoer van gevaarlijke stoffen, maar deze worden onvoldoende nageleefd. Het Rijk evalueert de werking van het basisnet spoor. Het Ministerie ziet weinig sturingsmogelijkheden en streeft in het basisnet naar afschaffing van de risicoplafonds en vrij vervoer van gevaarlijke stoffen. Provincies en gemeenten lobbyen bij het Rijk om maatregelen te nemen die het vervoer veiliger maken. Bijvoorbeeld door de aanleg van nieuwe infrastructuur en het gebruik van buisleidingen. De provincies Utrecht en Noord-Brabant zijn namens het IPO-lid van de stuurgroep Basisnet. Zij werken nauw samen met de gemeentelijke vertegenwoordigers in de stuurgroep en de VNG aan een toekomstbestendig Basisnet waarbij de bouwopgave veilig gerealiseerd wordt. De provinciale inbreng wordt in IPO-verband afgestemd vanuit wonen, ruimtelijke ordening en mobiliteit.

De Omgevingswet biedt provincies en gemeenten de bevoegdheid om provinciaal en lokaal te komen tot gebiedsgericht maatwerk. De provincie kan daarvoor regels opstellen. Wij hadden ons voorgenomen om in 2022 te onderzoeken welke regels nuttig kunnen zijn. Dit is uitgesteld, omdat de Omgevingswet pas in 2024 van kracht is geworden en omdat de evaluatie van het basisnet nog niet is afgerond.

Samen met gemeenten, omgevingsdiensten en veiligheidsregio brengen we risico’s in beeld, stemmen we beleid en adviezen af, wisselen we kennis uit en zoeken we naar maatregelen om risico’s te beperken. In 2023 hebben wij met de omgevingsdiensten en de Veiligheidsregio Utrecht gewerkt aan de totstandkoming van een handreiking voor de toepassing van externe veiligheid onder de Omgevingswet. We ronden dit in 2024 af. Op basis van deze handreiking bepalen we in 2024 of aanvullende provinciale regelgeving ten aanzien van externe veiligheid gewenst is. Dit ronden we in 2025 af als we de evaluatie van het basisnet hebben afgerond.

Wij zijn op grond van de Wet vervoer gevaarlijke stoffen verplicht om de gemeentelijke routeringen voor gevaarlijke stoffen te coördineren. Er is een provinciedekkend gemeentelijk routenet voor het vervoer van gevaarlijke stoffen over lokale en provinciale wegen.

Wij zijn bevoegd gezag voor 1 zogenaamde Besluit risico zware ongevallen 2015 (Brzo)-bedrijven. Dit zijn de meest risicovolle bedrijven die met grote hoeveelheden gevaarlijke stoffen werken. Wij hebben onze taken op dit vlak ondergebracht bij de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied. De uitvoering van VTH-taken van de Brzo-bedrijven is uitgewerkt in het VTH-uitvoeringsprogramma van onze provincie. En in dat kader rapporteren we over de voortgang.